Uzun yıllar boyunca ve bol miktarda yağan karlar hava sıcaklığının çok düşük olduğu yerlerde erimeyerek üst üste yığılarak çok kalın kütleler meydana getirirler. Biriken bu kar örtüleri zamanla kendi ağırlıkları altında sıkışarak aralarındaki boşlukları kapatır ve buz hâline dönüşürler. Ortaya çıkan bu buzkar örtüsüne buzul adı verilir. Dünyada buzulların en fazla bulunduğu yerler kutuplara yakın … Devamını oku…
Rüzgârlar kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde, bitki örtüsünün cılız olduğu alanlarda yeryüzü şekillerini etkileyen en önemli dış kuvvettir. En etkili oldukları alanlar çöller ile step (karasal) alanlardır. Rüzgârların yeryüzünü şekillendirme gücünü etkileyen en önemli faktörler Rüzgârın hızı, yağış miktarı, bitki örtüsü, zeminin yapısı ve taşıdığı malzemenin boyutudur. Rüzgârlar yer şekillerini aşındırma ve biriktirme olarak … Devamını oku…
Bir kaynaktan doğan eğimi takip ederek belirli bir yatak içerisinde akan devamlı veya geçici su kütlelerine akarsu adı verilir. Akarsuların büyükten küçüğe doğru sıralanışı nehir, ırmak, çay ve dere şeklindedir. Yeryüzünün şekillenmesinde etkili olan ve en yaygın dış kuvvettir. Ekvatoral kuşakta yıl boyunca, ılıman ve soğuk kuşakta ise yaz mevsiminde etkili olan dış kuvvettir. Akarsular … Devamını oku…
Kayaç, iki veya daha fazla mineralin bir araya gelmesi ile oluşan katı yapıdaki yeryüzü örtüsüne verilen isimdir. Yeryüzündeki bütün kayaçlar başlangıçta sıcak ve sıvı hâldeki minerallerin oluşturduğu lavların zaman içerisinde ısılarını kaybetmeleri ve katılaşmaları ile meydana gelmiştir. Daha sonra yaşanan gelişmeler ile birlikte değişimlere uğrayarak farklı türdeki kayaçları da meydana getirmişlerdir. Her kayacın içerisinde farklı … Devamını oku…
Türkiye arazilerinin jeolojik geçmişi oldukça uzun zaman dilimini kapsar ve değişik zamanlarda farklı gelişim aşamalarından geçerek günümüze ulaşmıştır. Türkiye konumu itibari ile aktif ve hareketli bir jeolojik kuşakta yer almaktadır. Ülkemiz bugünkü şeklini almadan önce kuzeydeki Avrasya ve Güneydeki Afrika levhalarının arasında bulunan Tethys (tetis) Denizi’nin tabanında dış kuvvetler tarafından biriktirilmiş olan tortulların iç ve … Devamını oku…